Perkunder lavdratatve nga Stasburgu megjithate Shqiperia merr mesazhe se duhet të vazhdojë të përmirësojë mbrojtjen e fëmijëve dhe përfshirjen e personave me aftësi të kufizuara, njofton agjencia e lajmeve “Presheva Jonë” duke ju referuar burimeve nga KE per te DNJ ne Stasbourg.
Strasburg, 13 shtator 2018 – (Nefail MALIQI) -“Mbrojtja e fëmijëve dhe përfshirja e personave me aftësi të kufizuara është përmirësuar në Shqipëri, por autoritetet ende duhet të adresojnë mangësitë e mbetura”, tha sot Dunja Mijatovic, Komisioneri i Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut, në vizitën e saj në vend, që u zhvillua nga 21 deri më 25 maj 2018, e cila u përqendrua në të drejtat e fëmijëve, të drejtat e njeriut të personave me aftësi të kufizuara dhe qasje në ndihmë juridike falas.
Duke vënë në dukje me kënaqësi që Shqipëria ka ndaluar të gjitha format e dhunës ndaj fëmijëve (Noting with satisfaction that Albania has banned all forms of violence against children) duke përfshirë edhe ndëshkimin trupor – në të gjitha mjediset, Komisioneri mbetet i shqetësuar për shkallën e lartë të dhunës që raportohet ende.
“Autoritetet duhet ta trajtojnë këtë problem në një mënyrë më sistematike dhe më efektive. Për këtë qëllim, ata duhet të miratojnë dhe zbatojnë një strategji të koordinuar; Zbatimi i rekomandimeve të Grupit të Ekspertëve të Këshillit të Evropës mbi Veprimin kundër Dhunës ndaj Grave dhe Dhunës në Familje; forcimi i kapaciteteve të shërbimeve të mbrojtjes së fëmijëve dhe profesionistëve të arsimit për të identifikuar dhe për t’iu përgjigjur dhunës; dhe të nxisin format pozitive dhe jo të dhunshme të rritjes së fëmijëve”.
Mijatovic: Rreth 4 900 personave që janë pa shtetësi ose në rrezik të pashtetësisë në Shqipëri – duke përfshirë edhe shumë fëmijë
Një çështje tjetër shqetësuese është se rreth 700 fëmijë ende jetojnë në institucione të kujdesit, ndonjëherë për periudha shumë të gjata kohore pa ndonjë perspektivë të qartë për t’u larguar para se të bëhen të rritur. Duke nënvizuar se standardet e Këshillit të Evropës kërkojnë që vendosja e fëmijëve në institucione të tilla të mbetet e jashtëzakonshme, komisioneri Mijatović rekomandon përshpejtimin e procesit të deinstitucionalizimit dhe parandalimin e vendosjes së fëmijëve në kujdesin shtetëror, duke përfshirë edhe më shumë mbështetje për familjet që rrisin fëmijët dhe duke zhvilluar një sistem efektiv e shërbimeve familjare.
Përderisa legjislacioni shqiptar parashikon që arsimi të jetë gjithëpërfshirës dhe jodiskriminues, disa fëmijë shqiptarë – veçanërisht romët dhe fëmijët me aftësi të kufizuara – mbahen jashtë arsimit të zakonshëm. “Autoritetet duhet të sigurojnë përfshirjen e fëmijëve romë në arsimin e zakonshëm duke punuar ngushtë me prindërit e tyre dhe duke rritur përpjekjet për përfshirjen e romëve në arsimin parashkollor”, thotë komisioneri. Sa i përket fëmijëve me aftësi të kufizuara, autoritetet duhet t’u sigurojnë atyre mbështetjen e nevojshme individuale dhe akomodimin e arsyeshëm në mjediset e arsimit të zakonshëm.
Për të siguruar njohjen ligjore të rreth 4 900 personave që janë pa shtetësi ose në rrezik të pashtetësisë në Shqipëri – shumë prej të cilëve janë romë, duke përfshirë edhe shumë fëmijë – Komisioneri u bën thirrje autoriteteve që të trajtojnë këtë çështje në përputhje me detyrimet e Shqipërisë për të drejtat e njeriut, duke përfshirë krijimin e një procedure të dedikuar për përcaktimin e pashtetësisë. Shqipëria gjithashtu kërkohet që të aderojë në Konventën e Këshillit të Evropës për Shmangien e Pashtetësisë në lidhje me pasardhjen e Shtetit, njofton agjencia e lajmeve “Presheva Jonë” duke ju referuar burimeve nga KE per te DNJ ne Stasbourg.
Sa i përket mbrojtjes dhe përfshirjes së personave me aftësi të kufizuara, Komisioneri rekomandon një zbatim më të mirë të legjislacionit, zgjidhjen e problemeve strukturore në sistemin e kujdesit social dhe përmirësimin e qasjes në arsim cilësor dhe në punësim. Ajo gjithashtu rekomandon hartimin dhe zbatimin e një plani gjithëpërfshirës për deinstitucionalizimin e personave me aftësi të kufizuara intelektuale ose psikosociale dhe zëvendësimin e institucioneve me shërbime të bazuara në komunitet, duke siguruar mbrojtjen dhe mbështetjen e nevojshme për individët dhe familjet e tyre pasi ata largohen nga institucionet dhe abstenojnë nga çdo vendosje e re e personave me aftësi të kufizuara në mjediset institucionale.
Komisioneri Mijatoviç gjithashtu u bën thirrje autoriteteve shqiptare që të shqyrtojnë legjislacionin që bën të mundur privimin e personave me aftësi të kufizuara intelektuale ose psikosociale të kapacitetit të tyre ligjor dhe si rrjedhojë të të drejtave të tyre civile dhe politike. “Autoritetet duhet të harmonizojnë ligjin dhe praktikën vendore me standardet e OKB-së dhe jurisprudencën e Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut” me qëllim që të sigurojnë që këta persona mund të ushtrojnë të drejtat dhe detyrimet e tyre ligjore në baza të barabarta me të tjerët në të gjitha aspektet e jetës .
Së fundmi, Komisioneri përshëndet miratimin e ligjit që zgjeron kategorinë e personave që përfitojnë nga ndihma juridike dhe u bën thirrje autoriteteve që të shtojnë përpjekjet e tyre në heqjen e pengesave të njerëzve të pambrojtur që ende përballen në qasjen në drejtësi.
