Ja 1001 aryserat për mosmbylljen e Zyrës së vendit në Malësinë e Bujanocit !

Shkruan Refik  HASANI:

Dy vështërsi të radhës që jan duke u ballafaquar banorët e Malësisë së  Bujanocit  . Pralajmërimi për mbylljen   e  zyrës  në  Zarbicë  dhe ndalimi i lëvisjes për të hyrë në Breznicë dhe  Muhoc  me targa të reja të lëshuara me llogo të Republikës së Kosovës.
Fshtrat  e Malësisë së Bujanocit që e përbëjn  Bashkësin Lokale të Zarbicë   me  Komunë  të Bujanocit  shtrihen në Malësinë e Gollakut  , janë vendbanime tipike kodrinoro-malor , të tipit të shpërndarë , me një lartësi mbidetare deri në 1 mijë e 300 metra si që është Maja e Sitilia te Novosella mbi qytetin e Vranjës , Kitka te mahalla e Liteshit dhe maja te Lisi i Qobanëve .

Ku shtrihet kjo Malësia jonë ?

Për banorët e ksaj ane flitet dhe shkruhet edhe në dëfterat e Perandorisë Turke , por edhe nga kohrat e lashta nga historian , udhëtarë që përshkruan këto troje dhe zyrtarë të palëve të treta i pranojnë disa veqori të jetës dhe të folmes së ksaj popullate.   Që nga mbi qyteti i Vranjës e deri te  Lisi i Qobanëve apo ashtu të quajtur  maja e Shqiponjës , afër fshatit Tërstenë , që është më afër me shtrirje në katërkëndëshin e sotëm administrativ të Komunave të Kamenicës , Vranjës , Leskocit dhe Medvegjës . Popullata jo vetëm atëher por edhe sot e ksaj dite identifikohen si Hashania  e Epërme me fshatrat  si Novosella , Suharna , Zarbica dhe  Priboci                                                                             

Dy vështërsi të radhës që jan duke u ballafaquar banorët e Malësisë së  Bujanocit  . Pralajmërimi për mbylljen   e  zyrës  në  Zarbicë  dhe ndalimi i lëvisjes për të hyrë në Breznicë dhe  Muhoc  me targa të reja të lëshuara me llogo të Republikës së Kosovës. Me të paralajmëruar ofiqarin e zyrës së vendit në Zarbicë që është para pensionimit  se do të mbyllet kjo zyrë . Këtë lajmë nuk e kemi pritur mirë të gjitha banorët kudo që punojm e jetojmë  . Sepse nuk do të mbyllej vetëm kjo Zyrë thjeshtë por do të mbyllet  edhe rruga deri në Zarbicë  me njëfarë mënyre  . Kjo rrugë deri në Zarbicë prej Muhocit ishte e frekuentuar në saje të punës së ksaj zyre të vendit . Kjo është një goditje , një paralajmërim që kjo zonë kufitare në një të afërme të afërët  gati  se do  të mbetet pa asnjë banorë !  .  Interes jo vetëm i këtyrë banorëve të mbetur , por duhet të jetë edhe interes i Komunës së Bujanocit  që zyrja e vendit në Zarbicë pas pensionimit nuk duhet të bartet në Muhoc , Breznicë apo Bujanoc ! .

Kjo është e jashtë ligjshme  në aspektin e marrun në kuptimin praktikë , në bazë të rrethanave të gjendjes momentale  dhe ne do ta kundërshtojm këtë projekt negativ për Malësorët e Bujanocit . Ne Malësorët e Bujanocit reagojm  ashpër dhe ju bëjmë apel organeve Komunale të Bujanocit që kjo zyrë për asnjë çmimë  dhe faktë mos të mbyllet . Por , kërkojm edhe pse pensionohet ky punëtorë afiqarie i ksaj zyre të zëvendësohet me një tjetër të ksaj ane .

Nëse nuk mbyllet  kjo zyrë   , kështu do të mbrohen dhe krijohen  këto të  mira :

–          Një familje do të siguroje një vendë punë dhe nuk do të shpërngulet për në qytet ,

–          Do lehtësohet dhe shkurtohet rruga për ato pakë banorë të mbetur në këtë bashkësi Lokale  .

Ju përkujtojm   që në zyrën gjegjësisht bashkësin Lokale të Zarbicës bënë pjesë edhe fshatrat si : Suharrna , Novosella dhe Priboci , por që me rexhistrim të vitit 1991  numronte   3396 banorë . Absurdë i llojit të vetë këto banorë nuk kanë nevoj të bredhin askundë përveqë ku kan lindë edhe të pojisen me dokumenta ashtu si ka qenë m herët  .  

Nga  Komuna e Bujanocit   ksaj herë kemi një peshqesh shumë të fortë , në vendë që të kemi projekte konkrete  për  :

–          Asfastimin e rrugës Muhoc e deri në Zarbicë ,

–          Hapjen e një zyrë të OSBE-së në Zarbicë ,  për ndihm dhe implementim e projekteve për kthimin e  kategorisë  të të  dëbuarve dhe të shpërngulurve  .

Dikur Zarbica ishte Komunë në vehte , sot mbyllet edhe zyrja e vendit  !

Zyrja e vendit në Zarbicë që ka funksionuar që pas luftës së dytë botërore , pra që nga viti 1945 pushteti Komunal don ta mbyllë . Kjo zyrë është në interes për banorët e lindur për fshatrat e ksaj Bashkësi Lokale si të Zarbicës . Këto katër fshatra me qendër në Zarbicë janë të shpërndarë dhe shkapërderdhur në  një territor të largët edhe ashtu për një dokument të ofiqarisë çertifikatë të lindjes , apo .. . është dashur  të udhëtojn në një drejtim edhe nga shtatë e tetë kilometra . Malësia e Bujanocir  me qendër në Zarbicë dikur kishte përveqë shkollës së plotë fillore edhe zyrën e vendit , bibliotekën , ambulantën , shitore një kohë kishte edhe shoqëri kulturo-artistike me emrin ,, Hashania  ‘‘  që ka funksionuar disa vite .

Ndalimi i lëvisjes për të hyrë në Breznicë dhe  Muhoc  me targa të reja të lëshuara me llogo të Republikës së Kosovës

Lirisht  mundë të themi se është vështirsuar kalimi i kufirit administarativ në mesë të Kosovës dhe Serbisë pas 17 shkurtit 2008 .Veqmasë që nga fillimi që qytetarëtë e Republikës së Kosovës kan filluar të pajisen me targa te reja me llogo dhe stemë  me mbishkrim RKS , është vështërsuar komunikimi ndërshqiptarë . Në mesë të zonës kufitare prapë mundë të themi shqiptaro-shqiptare nuk lejohet të lëvizet lirshëm .Në Kosovë serbët lokla  lejohen të lëvizin kahdo që shkojn , kurse shqiptarët JO . Jo vetëm banorëtë e Malësisë së Bujanocit por edhe të banorëtë shqiptarë në Komunë të Medvegjës , Bujanocit dhe Preshevës që jan bër banorë me dokumenta të Kosovës nuk mundë të shkojnë  :

–          Ti  vizitojn  varret  e  të  parëve  të tyre ,

–          Të punojn tokën ,

–           Të vizitojn të afërmit apo

–          Të rregullojn ndonjë dokumentë  .   

Për  çështjen e pronave të mbetura  ashtu djeriinë  duhete t’ju dalim zot me ltara duke ju paguara tatimin në peona dhe ripërtrirë bartjen e trashigimisë së tyrë që mos ti  humbim , por  që ti trashigojm brez pas brezi  . Në këtë rast duhete të kemi lehtësira në këso bartje e jo të kemi pengesa dhe barriera të pa kuptimta . Kuvend  Komunal i Bujanocit të pregadit një platformë , projekt serioz dhe të zbatueshëm në praktikë , të ngrisë një Komision për vlerësimin e dëmeve dhe shpagimin e tyre dhe për krijimin e kushteve për Sot në Bashkësin Lokale të Zarbicës nuk kemi më shumë se 16 familje me 87 banor që jetojn si të përhershëm dhe disa që janë vetëm gjatë stinës së verës , kurse para datës  së 23 qershorit 1999 ishin 319 familje që sot nuk janë . Po bëhet mbi një degad gati dhe ende nuk kemi një program , strategji të hartuar në letër as të Komunës së Bujanocit e as të qeverisë së Serbisë , për kthim të qëndrueshëm të popullatës  . Sikur deri më sot kjo ka qenë si temë tabu , por është momenti i fundit që të gjithë të flasim realitetin se si ndodhi dëbimi masiv i ksaj popullate  . Duhet të demilitarizohet kjo zonë , dhe rregullisht të ketë mbykqyrje nga ndërkombëtarët në bashkëpunim me policinë multietnike dhe ushtria nuk duhet lëvizuar nëpër ara e fusha , por të kthehet nëpër kazerma aty ku e kan vendin e tyre  . Të investohet më shum në këto fshatra , të bëhen projekte serioze për kthim të ndihmuar edhe nga faktori ndërkombëtarë , që të joshen njerëzit për tu kthyer . Të  shkruhen e hartohen plane dhe pragrame për banorët e Malësisë së Bujanocit e jo të vazhdohet më këtë avaz , sikur nuk i përkasim askujt , askush nuk interesohet përë këtë kategori . Tema për kategorin e të dëbuarve , zhvendosurve nuk goxon të jet e anatemuar  , por më tepër të ngritet zëri , që mos të bëhet tepër vonë , gati nga askush nuk trajtohemi , askush nuk qanë kokën për ne   . Mbesim me shpresë se do të ndërmirret diçka në drejtim për kthimin e të gjithë atyre që dëshirojn të

*   *   *
Vendlindja është e shenjët – kudo që shkojmë , prandaj mbylljen e ksaj zyre  të vendit  dhe ndalesën për të hyrë në këto lokalitete dhe vendbanime me targa të reja , ne reagojm  si banorë të Malësisë kudo që jemi duke jetuar e banuar përkohësisht apo të rregulltë .  

* Autori është  Prof. i  Ekonomisë dhe publicist i pavarur  nga  Malësia   e  Bujanocit