“Sot ne këndojmë me zë të lartë, ne nuk duhet të mbetet në errësirë…”, këndon një murgeshë në gjuhën shqipe. Skena, e cila duket e zakonshme, është ende larg nga të qenit.
Kisha u ndërtua në vitin 2008, Beg Bytyqi, 65 vjeç, i cili në mënyrë zyrtare dhe të hapur është konvertuar nga Islami në katolicizëm. Z. Bytyqi ishte një nga njerëzit e parë për të kthyer në rrënjët e saj me fenë e lashtë e fshatit në Kosovën qendrore, e cila për shekuj ka lutur në fshehtësi, por në publik, banorët e saj janë deklaruar se Muslimanët.
“Dyzet banorët e këtij fshati me njëqind familje janë konvertuar nga viti 2008 në fenë e etërve të tyre”, duke tërhequr vëmendjen në fenomenin e kripto-katolikëve në Kosovë të njohur si “Laramans” që në shqip do të thotë piktoresk shumëdimensional. Ata hoqën dorë Islami imponuar nga osmanët pas pushtimit të tyre të Ballkanit në shekullin e XIV, për t’u bërë katolikë…” tregon histori gazeztari kosovarenë raportimin e tij për AFP-në
Ismer hajdari, vazhdon raportoin etij për agjencinë franceze se “nën sundimin e Perandorisë Osmane, shumë të krishterë u konvertua në Islam për të shpëtuar presione të ndryshme, duke përfshirë edhe taksat e larta sidomos e vëna mbi të krishterët, dhe të japë përfitime të ndryshme. Në atë kohë, shumë manastire dhe kisha u shndërrua në xhami…”
“Kjo ishte një mode mbijetesë. Ato nuk mund të praktikojnë fenë e tyre haptazi, por ata këmbëngulën në ruajtjen e shtëpi,” ka deklaruar Lush Gjergji, redaktor i mujore Drita Katolike (Drita).
“Fëmijët janë mbajtur larg sekretin. Ishte frikë që mund të tradhëtojnë pa dashje, dhe të gjitha mbetën në rrethin familjar të ngushtë”, thotë gazetari Ismet Sopi. Z. Sopi fshat, Llapushnik në Kosovën qendrore, ku shumica e njerëzve jetojnë konvertuar në katolicizëm, “është e plotë të emrave të krishterë dhe gjurmët e kishave,” vëren ai.
Jahja Drancolli, profesor i historisë në Universitetin e Prishtinës thotë se kripto-katolikë nga fshehur për shkak se ata tani kanë “lirinë që mungonte” para shpalljes së pavarësisë së Kosovës në vitin 2008. “Atmosfera është e inkurajuar shprehjen e diversitetit fetar,” tha znj Drancolli.
Sipas autoriteteve fetare “, qindra shqiptarë” u pagëzuan në vitin 2008. Kjo duket të ketë nxitur Laramans nga fshehur.
Z. Sopi, 52 vjeç, i cili u pagëzua në vitin 2008, shpjegoi se nuk kishte “ndryshime të mëdha” në jetën e tij dhe të familjes së tij. “Përveç që nuk e fshehin më.”
Kisha Katolike në Kosovë ka pasur gjithnjë kujdes në këtë proces për t ju shmangur krijimit të ndarjeve dhe konflikteve mes myslimanëve dhe të krishterëve në mesin e shqiptarëve të Kosovës, thotë Marjan Ukaj, përgjegjës për konvertimin e tij në Kishë.
“Shumë prej tyre janë në pritje për t’u pagëzuar, por askush nuk është pa një përgatitje që zgjat të paktën një vit,” argumenton ai. Tani për tani, këta “krishterët e rinj” nuk shqetësojnë muslimanët.
“Njerëzit kanë të drejtë (…) për të zgjedhur mes Muhamedit dhe Jezusit midis Kuranit dhe Biblës, pasi të dy janë libra të shenjtë,” tha Filloreta Bytyqi fshat Kravaseri.
Resul Rexhepi nga Bashkësisë Islame është e bindur se këto konvertime nuk “nuk ndryshojnë ekuilibrin” ndërmjet feve në Kosovë, myslimanët janë “absolutisht dominuese”.
Beg Bytyqi, ai ka gjetur “paqe të brendshme”, pas 61 vjet si një musliman në publik, dhe vetëm katër si i krishterë. “Unë paguar borxhin tim., Por unë nuk imponojnë fenë time për fëmijët e mi që varen mbi ta”, thotë ai, sipping një gotë raki (raki) pas e diela Mass, duke shikuar me një vreshta ajrit të kënaqur që mbulojnë kodrat dhe luginë. “Ne do të prodhojë një shumë të mirë raki këtë vit,” tha ai.
Ulur pranë tij, Agimi, djali i tij, të moshës 39 vjeç, tha se ai e kuptoi vendimin e babait të tij, por tha se ai nuk kishte vendosur ende për të ardhmen e tij fetare. Tani për tani, “Unë jam duke shkuar në xhami dhe kishë, sepse të dyja janë shtëpitë e Zotit..”