Këshilltarja e Shtetit znj. Fabienne Fischer në bisedë me gazetarin Nefail Maliqi, kryeredaktor i gazetës zvicerane në shqip Le Canton27.ch
Intervistë me znj. Fabienne Fischer, këshilltare shtetërore, departament që bashkon ekonominë dhe punësimin (DEE) për Le Canton27.ch
Gjenevë, 26 mars (Nefail Mlaiqi) -« Në Gjenevë, shkalla e papunësisë (3.8% në janar 2023) është në nivelin më të ulët në 30 vjet. Por ka ende rreth 13,000 njerëz që kërkojnë punë, të cilët kanë nevojë për një “politikë punësimi” për të gjetur vendin e tyre në tregun e punës… » thote en fillim te bisedes Këshilltarja e Shtetit znj. Fabienne Fischer ne nje intevriste eksluzive dhene gazetes zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
- Zonja Këshilltare e Shtetit, ju jeni në krye të një departamenti që merret me papunësinë. Po situata e papunësisë në Gjenevë pas pandemisë? Për të rinjtë? Për të moshuarit?
Fabienne Fischer: Po, në qeveri, unë drejtoj Departamentin e Ekonomisë dhe Punësimit për Kantonin e Gjenevës. Është e rëndësishme që ekonomia dhe punësimi të bashkohen në të njëjtin departament. Që ekonomia jonë të jetë e fortë dhe e aftë të përballojë krizat, duhet të bazohet në punë lokale dhe të qëndrueshme, në kompani që janë gjithashtu lokale dhe të qëndrueshme! Kjo është ajo që dua të përforcoj, është gjëja e parë që duhet bërë për të parandaluar rrezikun e tepricave kolektive dhe për të parandaluar rritjen e sërishme të papunësisë.
Aktualisht jam i shqetësuar për punësimin në sektorin bankar, pas marrjes së Credit Suisse nga UBS. Në të njëjtën kohë, sektorë të tjerë kanë nevojë për shumë duar dhe ofrojnë priza interesante. Unë mendoj për tregtinë teknike të ndërtesave (energji elektrike, teneqepunim, ngrohje, hidroizolim, etj.) dhe tregtinë e kujdesit dhe asistencës për njerëzit (infermiere, kujdestare, ndihmës shëndetësore në komunitet, fëmijë të vegjël, etj). Dhe ende sektorë të tjerë kanë mungesë të fuqisë punëtore, si hotelet dhe restorantet. Shteti duhet të inkurajojë trajnimin në këto fusha, duke i dhënë përparësi trajnimit në kompani, qoftë trajnimi fillestar për të rinjtë apo rikualifikimi gjatë jetës së punës.
Në Gjenevë, shkalla e papunësisë (3.8% në janar 2023) është në nivelin më të ulët në 30 vjet. Por ka ende rreth 13,000 njerëz që kërkojnë punë, të cilët kanë nevojë për një “politikë punësimi” për të gjetur vendin e tyre në tregun e punës. Prioriteti im do të shkojë te programet për personat që kanë vështirësi shtesë për t’u rikthyer në tregun e punës pas një aksidenti: për shembull personat mbi 50 vjeç që konsiderohen nga punëdhënësit si « shumë të shtrenjtë » ose jo mjaftueshëm të kualifikuar për profesionet e sotme; njerëz me origjinë të huaj të cilët shpesh duhet të kapërcejnë një pengesë shtesë për punësimin. Por sigurisht që po mendoj edhe për të rinjtë që nuk e gjejnë dot punën e parë. Vështirësia është se politika e papunësisë varet nga Berna dhe është kufizuese. Por ka vend për manovrim për të zhvilluar projekte, si p.sh. Piloti Level+, i cili prej dy vitesh mbështet njerëzit mbi 50 vjeç që kërkojnë punë dhe që financohet nga Konfederata. Ekziston edhe hapësira NoLimit, e cila mirëpret njerëzit që kanë nevojë për mbështetje kompjuterike çdo ditë në Zyrën Kantonale të Punësimit, pa caktuar termin. Dhe ne gjithashtu mund të zbatojmë projekte kantonale me financim kantonal!
- Nëse rizgjedheni në Këshillin e Shtetit në zgjedhjet e ardhshme të pranverës, a do të dëshironit të ruani qeverisjen e Departamentit të Ekonomisë dhe Punësimit?
Fabienne Fischer: Po, pa hezitim. Pas dy vitesh, identifikova nevojat për trajnim, punësim dhe për ekonominë lokale dhe të qëndrueshme. Unë arrita të mbjell fara Sot këto fara kanë filluar të lulëzojnë, është pranverë (qesh). Seriozisht, ka ende shumë për të bërë për të qenë në gjendje të korrni shpërblimet në 5 vitet e ardhshme, dhe shërbimet e mia janë gati për këtë, ashtu si unë!
- Nëse po, cili do të ishte programi politik që dëshironi të aplikoni për punësim dhe ekonomi për legjislaturën e ardhshme?
Fabienne Fischer: Veprimi im politik është rrotulluar rreth tre shtyllave: një pagë e mirë – kam mbrojtur pagën minimale të Gjenevës në Bernë sepse njerëzit që punojnë me kohë të plotë duhet të jenë në gjendje të jetojnë nga puna e tyre; orët dhe kushtet e punës që janë në përputhje me ligjin – “platformat” duhet të rregullohen, si Uber, i cili duhej të shlyente të gjitha detyrimet e prapambetura; dhe konkurrencë e ndershme ndërmjet kompanive – një ligj krejt i ri tani bën të mundur pezullimin e kompanive që shkelin ligjin, në kantieret e ndërtimit. Epo, ky është programi që unë do të vazhdoj të zbatoj! Konkretisht, kjo do të përfshijë lehtësimin e aksesit në trajnime për të ardhmen, me potencial të fuqishëm punësimi, veçanërisht për të rinjtë, por edhe për njerëzit që kërkojnë punë. Kjo do të përfshijë edhe mbështetjen e kompanive që guxojnë të nisin modele të qëndrueshme biznesi (objektivi zero karbon, respekti për mjedisin), sepse këto kompani do të jenë më konkurruese dhe do të sjellin prosperitet në Gjenevë. Ky program politik kombinon veprimin klimatik dhe drejtësinë sociale. Për ta bërë këtë, duhet të inkurajohet dialogu ndërmjet partnerëve, që janë punëdhënësit, sindikatat dhe shteti. Sepse zgjidhjet e ndërtuara së bashku, të cilave u përmbahen punonjësit dhe punëdhënësit, janë ato që mund të arrihen.
- Est-ce que les communautés étrangères, notamment les jeunes et les séniors, sont plus touchées par le chômage que les ressortissants suisses?
Fabienne Fischer: Cela dépend des tranches d’âge… mais au-delà des statistiques, les personnes migrantes, les jeunes et les seniors ont besoin d’un soutien spécifique et je vais renforcer ce dispositif. Il y a des parcours qui rendent le retour à l’emploi plus difficile, et souvent pour les femmes plus particulièrement : ne pas avoir terminé ses études, avoir changé de pays, ou avoir arrêté quelques années de travailler pour s’occuper des enfants, être seul.e à s’occuper de sa famille, ne pas avoir de place en crèche. Sur ce dernier point, il y a une injustice qui touche à l’absurdité : une femme qui ne travaille pas n’est pas prioritaire pour mettre ses enfants en crèche … et comme elle est occupée avec ses enfants, elle n’est pas considérée comme « apte au placement»…
- Quel est le rôle des étrangers résidants à Genève dans le développement de l’économie locale? Et en particulier celui de la communauté albanophone ?
Fabienne Fischer: Chaque communauté apporte à Genève son dynamisme, et cette diversité contribue de manière importante à la prospérité de notre économie locale comme à la richesse culturelle de Genève. Je ne ferais donc pas de différence entre les albanophones et les autres ! J’aime nous sentir toutes et tous partager le même engagement pour Genève. A mes yeux, Genève ne valorise pas assez la compétence linguistique et plus largement culturelle des personnes d’origine étrangère. Bien sûr, il faut mettre en place des moyens importants pour que toute personne étrangère acquière un solide niveau de français ; c’est indispensable pour l’insertion professionnelle, et plus largement pour l’intégration sociale. Et parallèlement, il faut valoriser une très bonne connaissance de la langue et de la culture d’origine. Cette double compétence linguistique est de grande valeur sur le plan économique, et il faut la faire mieux reconnaître. En plus, cela fait de chaque personne d’origine étrangère une ambassadrice de Genève et de la Suisse dans son pays d’origine, et une ambassadrice de son pays et de sa culture en Suisse et à Genève.
